Serbest bölgeye döviz olarak getirdikleri nakdi, ayni gayri maddi haklarla ilgili sermayelerini ve elde ettikleri kazançları Türkiye’ye gönderdiklerinde vergiye tabi olacak mıdır?
Serbest bölgedeki kullanıcılar, burada elde ettikleri kazanç ve iratlarını satış ve / veya tasfiye bedellerini Türkiye’nin diğer kesimlerine ve yurtdışına transfer etmekte serbesttir. Türkiye’ye transfer edilen gelirler tevsik (doğrulama) edilmek kaydıyla her türlü vergiden muaftır. Bu durumda banka dekontu üzerine “Serbest bölgeden elde edilen kazançla ilgilidir” şerhi konulması gerekir. (Yön. mad.47) Ayni husus, yabancı sermaye kuruluşları için de geçerlidir.
Serbest bölgede açılan şubeler için sermaye gerekli midir?
Evet gereklidir. Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre Türkiye’de ana firmaya bağlı olarak çalışacak şube için ne kadar sermaye gerekliyse, serbest bölgede açılacak şube için de ayni şey söz konusudur.
Serbest bölgede defterler TL veya döviz üzerinden mi tutulur?
Serbest bölgede defterler TL veya döviz bazında tutulabilir. Dövizlerin TL’ye çevrilmesi iki kur ile olur. İlk kur işlem kuru olup, örneğin, serbest bölgedeki bankadan para işlemleri yapıldığında bankanın işlem kurudur, ikinci kur ise, sabit bazlı kaydı kurdur. Örneğin, serbest bölgedeki kullanıcı firma döviz bazında fatura kestiğinde bir gün için sabit olur. Merkez Bankası döviz alış kurunu esas alarak TL’ye çevirir. Serbest bölgedeki defterlerin kontrolü Maliye Bakanlığı tarafından, değil, Serbest Bölge Genel Müdürlüğü tarafından denetlenir. Serbest bölgedeki kullanıcı firmalar vergi mevzuatına göre vergi mükellefi olmadığından, tek vergi numaralan yoktur.
Denizli Serbest Bölgede X firmada çalışan personelin hakları Türkiye sınırları içinde çalışan personel ile aynı mıdır ? Farklı ise farkları nelerdir?
Serbest bölgede çalışanlar için 4857 İş Kanunu ve 506 sayılı SSK Kanunu geçerlidir. Dolayısıyla haklar Türkiye Cumhuriyeti ile bir farklılık göstermez. Tek fark serbest bölgeler kanununa göre serbest bölgedeki ücretlilerden gelir vergisi kesintisi yapılmamasıdır.
Serbest bölgedeki defterler nasıl onaylanır?
Defterler önce noterce onaylanır. Daha sonra Serbest Bölge Müdürlüğü’nce tasdik edilir.
3.Ülkelerden Serbest Bölgeye gelen malzemeler için Serbest Bölgede mevcut firma gümrük vergisi, KDV ödenmez. Fakat bu malı/malzemeyi Serbest Bölge dışındaki Türkiye’de mevcut başka bir firmaya satması durumunda Türkiye’de mevcut firma malı nasıl satın alacaktır? (Hangi vergilerle karşılaşacaktır?)
Serbest bölgelerden Türkiye’ye mal satışları dış ticaret rejimine tabidir. Dolayısıyla bu durumda ithalat işlemi gerçekleşecektir. 3. ülkelerden gelen mallar için gümrük vergisi ve KDV ödenerek mal Türkiye’ ye girecektir.
Serbest bölgeden elde edilen kazancın kâr konsolidasyonu nasıl yapılır?
Serbest bölgedeki firma Türkiye’de faaliyet gösteren ana firmanın şubesi ise, ayrı ayrı tablolar düzenlenir, kârlar konsolide edilip kurumlar vergisi beyannamesine dahil edilerek serbest bölgeden elde edilen kâr daha sonra indirim konusu yapılır. Şayet serbest bölgedeki firma, ana firmanın bir şubesi olmayıp ayrı bir hükmü şahsiyeti var ise, bu durumda serbest bölgedeki firmanın ana firmaya şirket olarak katılımı, iştirak kazana olarak değerlendirilir ve vergiye tabi değildir. Eğer serbest bölgedeki firmaya şahıs olarak katılmışlar ise, bu takdirde serbest bölgeden elde edilen kazanç beyannameye giremez. Şahıs kazancı olarak Türkiye’ye transfer edilen gelir, sahsın menkul sermaye iradi sayılarak mart ayında vereceği gelir vergisi beyannamesinde bu kazancını gösterir ama vergiden de muaf tutulur.
Temettü kâr payı dağıtan şirketlerde ortakların aldıkları kâr paylan üzerinden ne kadar gelir vergisi ödeyecektir?
Soruyu bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki, şirket ortağı temettü olarak 1.000.000.000 TL kâr payı elde etti. Bu kâr payı mevzuatımıza göre 1.500.000.000 TL gelir vergisi matrahı olarak kabul edilir. Örneğin bunun üzerinden %40 gelir vergisi ödenirse, gelir vergisi tutarı 600.000.000 TL olacaktır. Bu miktardan eklenen 500.000.000 TL’nin düşülmesi ile, ödeyeceği vergi 100.000.000 TL olarak ortaya çıkar. Şayet ödeyeceği vergi 500.000.000 TL’nin altında kalsaydı, herhangi bir gelir vergisi ödemesi söz konusu olmayacaktı. Görüldüğü gibi serbest bölgede elde edilen kazançlar %25 ve %20 kurumlar vergisi tevdiatından istisnadır.
EXW, FOB, FCA gibi teslim şekilleri serbest bölgeden Türkiye’ye mal ithalatında OF teslim sekli kabul edilir mi?
Evet, CIF olarak kabul edilir.
Üçüncü ülkeler veya AB’den eşyalar için doğrudan, genel veya özel antrepoya konulduktan sonra, Türkiye üzerinden kurulu serbest bölgelere transitinin yapılması halinde %0,5 serbest bölge fonu ödenir mi?
Serbest bölgede bulunan eşyalar Türkiye’deki sergi ve fuarlarda sergilenmek üzere çıkış-giriş yaptığında, sadece çıkısında %0,5 fon alınmakta ve eşyaların girişinde tahsil edilmektedir. Kanunda eşya ayırımı yapılmadığı için, tahsili yapılan fonun geçici çıkışlarında fonun kaldırılması yönünde Dış Ticaret Müsteşarlığı çalışmalar yapmaktadır.
Serbest bölge ile antrepo arasındaki avantaj farklılığı nedir?
Serbest bölgelerin antrepolara göre avantajları şunlardır:
- Antrepoya konan eşya için vergiler kadar teminat verilir. Serbest bölgede ise teminat verilmez. • Antrepoda eşyanın kalma süresi, mevzuatına göre fiktif (özel) antrepolarda 6 ay, genel antrepolarda 2 yılda olur. Serbest bölgelerde ise süre sınırlaması yoktur (AB’deki antrepolarda da eşyanın kalma süresi sınırsızdır.)
- Antrepoya giren eşyanın fiyata, kati ithalatta değiştirilmez. Oysa, serbest bölgelerde fiyatlarda değişiklik söz konusudur.
- Antrepodaki eşyanın girişi ve çıkısında ayniyatı eşyanın özelliğinden meydana gelen eksiklik ve fazlalıklar dışında meydana gelen eksiklik ve fazlalıklar kanuni takibata tabidir. Serbest bölgedeki eşyada ise, isleme tabi tutulacak değişiklikler yapılabilir.
Serbest bölgeye islenmek üzere hariçte isleme izin belgesi kapsamında gönderilen eşyanın islenerek Türkiye’ye geri getirilmesi halinde, Serbest bölgede yatırılan katma değerin gümrük vergisi Ödemesi söz konusu olmayıp, dahili piyasada fason üretimli yapılır gibi fason kıymetin KDV’si ödenir.
Serbest bölgede faaliyet gösteren bir firma Türkiye’de fason imalat yaptırabilir mi?
Serbest bölgede faaliyet gösteren bir firmanın Türkiye’deki bir firmaya fason imalat yaptırması, Türkiye’deki firmanın bu imalatı Dahilde İşleme Rejimi Kararı ve buna ilişkin Tebliğ çerçevesinde ve Dahilde İsleme İzin Belgesi alması suretiyle mümkündür.
Uğraş alanı radyo, televizyon ve haber ajanslığı olan şirketin Denizli Serbest Bölgesinde şirket merkezi oluşturması veya şube şeklinde faaliyet göstermesine izin verilebilir mi?
Serbest bölgelerde serbest bölge avantajlarından yararlanarak faaliyet bulunmak için bir firmanın faaliyet ruhsatı sahibi olması gerekir. Değerlendirmeyi DTM Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü yapmaktadır. Değerlendirme kriterlerinde esas, ruhsat başvurusunda bulunan firmanın serbest bölgeye bir katma değer yaratmasıdır. Hizmet firmalarına faaliyet ruhsatı ancak hizmet faturalarını yurtdışına kesmeleri durumunda verilmektedir. Başvurunuz bu kriterle incelenecektir.
Herhangi bir serbest bölgeden herhangi bir serbest bölgeye mal gönderilmesi durumunda giriş/ çıkış fonları ödenmeli midir?
Serbest bölgeye yurt dışından ya da diğer bir serbest bölgeden mal girişlerinde fon ödenir. Serbest bölgeden yurt dışına ya da başka bir serbest bölgeye mal satışlarında ise fon ödenmez. Bu durum mal serbest bölgeden çıkarken fon ödenmeyecek ancak bu malın diğer serbest bölgeye girişinde fon ödenecektir.
Serbest bölgeden Türkiye’ye mal satışlarında kâr marjını kısıtlayan bir düzenleme var mı?
Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 27.09.2003 tarihli yazısıyla serbest bölgelerde alım satımı yapılan malların serbest bölge giriş-çıkış faturaları arasındaki kar farkının %100’ün altında olması uygulamasına başlanmıştır.
Serbest bölgede faaliyet göstermek için kurulacak şirket ana sözleşmesindeki sermaye damga vergisine tabii midir? değilse ilgili kanunu nedir?
Serbest bölgede faaliyette bulunan şirketler, serbest bölge içindeki ticarete konu işlemleri için harç, damga vergisi vb. her türlü vergiden muaftır. Ancak faaliyet ruhsatı başvurusu için başvuran bir firmanın kuruluş işlemleri serbest bölge dışı olduğundan ana sözleşmedeki sermaye damga vergisine tabi olacaktır.
Serbest bölgeden Türkiye’ye geçen mallar için TL üzerinden fatura kesilebilir mi?
Kesilemez. Serbest Bölge Kanunu’na göre dövizle yapılması gerekir.
Serbest bölgeye mal ithal ve ihracatında transfer nasıl yapılacaktır?
Serbest bölgede bankalar bulunmaktadır. Eğer yok ise, Türkiye’deki bankalar vasıtasıyla transfer yapılabilir. Ancak o zaman, ithal harç muafiyeti gibi imtiyazlardan yararlanamazlar. Denizli Serbest Bölgesinde şu anda Banka Şubesi bulunmamaktadır.
Serbest bölgede defter ne şekilde tutulur?
Serbest bölge içinde de Türkiye’de olduğu gibi defter tutma zorunluluğu vardır. Serbest Bölge Genel Müdürlüğü’nde hazırlanan özel faturalar kullanılır. Faaliyet ruhsatı alındıktan hemen sonra ve her hesap döneminde defterler onaylatılmak üzere Serbest Bölge Müdürlüğü’ne teslim edilir.
Serbest Bölgeye ihracat Eximbank kredisine sayılıyor mu?
Sadece serbest bölgeye yapılan ihracat taahhüdüne sayılmaz. Ancak, ihracat serbest bölgeye, oradan da üçüncü ülkeye yapılırsa, taahhüde sayılır. Konunun ispati için kullanılan üçüncü ülkeye eşyanın satıldığını gösteren fatura vb. serbest bölge işlem formunun bankaya ibrazı gerekir.
Bölgeye gelen malların faturası yok ise ne yapılır?
Fatura aslı, malların serbest bölgeden çıkışı için zorunludur. Mal girişinde fotokopisi, faksı da kullanılabilir.
Serbest bölgeye giden eşyalar için ATR düzenlenebilir mi?
Serbest bölgeye giden eşyalar için ATR düzenlenemez. Çünkü serbest bölgede neticede Türkiye gümrük bölgesidir
Ayni sermayenin geri getirilmesi nasıl olur?
Ayni sermaye olarak ihraç edilen mallar, daha sonra firmanın iflası veya işi bırakması durumunda; söz konusu malların Türkiye’ye ihracında gümrük çıkış beyannamesi, geçici çıkış beyannamesi düzenlenmemiş ise vergiye tabi tutulur. Geçici çıkışlarda süre bitmeden önce, süre için müracaat edilmelidir. 500 dolar altındaki eşyalar için tahakkuk kâğıdı veya beyannamesi düzenlenmelidir.